آیا آندومتریوز در زنان روی باروری تأثیر دارد؟

در صورت ابتلا به آندومتریوز، شاید اولین سؤالی که از خود بپرسید اینکه آیا این بیماری در باروری تأثیر دارد؟ 

آندومتریوز الزاماً موجب ناباروری نمی‌شود اما رابطه تنگاتنگی با نازایی دارد. هرچند تاکنون علل چندان مشخصی ندارد. هرچند در صورت ابتلا به آندومتریوز شدید، امکان باروری به شکل طبیعی نیز وجود دارد.

آندومتریوز چیست؟

آندومتریوز یک بیماری است که در هنگام رشد بافت پوششی رحم (آندومتر) در نواحی دیگر به وجود می آید. از جمله این نواحی می توان به لوله های فالوپ، تخمدان ها و امتداد لگن اشاره کرد. هنگامی که این پوشش مانند پوشش معمولی که قاعدگی را ایجاد می کند، دچار فروپاشی می شود راهی برای بیرون رفتن ندارد و همین سبب ایجاد کیست، خونریزی شدید قاعدگی، درد شدید و حتی ناباروری می شود. بافت آندومتر می تواند در واژن، دهانه رحم، روده، مثانه و در موارد نادر به دیگر نواحی بدن مانند ریه ها انتشار یابد.

دلایل ایجاد آندومتریوز در زنان چیست؟

علت آندومتریوز در زنان مشخص نیست، اما محققان چندین فرضیه برای آن دارند. ولی یک فرضیه این است که در دوره قاعدگی، خون به همراه سلول های آندومتر به درون لوله های فالوپ بازگشت می کند. این سلول ها در آن ناحیه مستقر شده و یک پوشش جدید را به وجود می آورند. فرضیه دیگر این است که جریان خون، سلول های آندومتر را به سرتاسر بدن می برد.

در بعضی از موارد امکان دارد که مشکلات سیستم ایمنی با ابتلا به آندومتریوز در ارتباط باشند. زیرا در آن صورت سیستم ایمنی قادر به تشخیص و از بین بردن صحیح بافت آندومتر موجود در بیرون رحم نمی باشد. یک فرضیه دیگر این است که سلول های شکمی که از دوران جنینی حضور داشته اند قابلیت خود برای تبدیل شدن به سلول های آندومتر را حفظ می کنند. این گفته به این دلیل است که گاهی آندومتر به صورت خانوادگی و وراثتی انتشار می یابد. به صورت تئوری بیان شده است که ژن های یک فرد می توانند در ابتلای او به این بیماری نقش داشته باشند.

آندومتریوز

علائم آندومتریوز

شایع ترین علائم آندومتریوز در زنان ،درد در هنگام قاعدگی است که می تواند با گذشت زمان بدتر شده و ناتوان کننده باشد. این درد ناشی از خونریزی درونی در بافتی است که در درون بدن و در جایی که به آن تعلق ندارد در حال فروپاشی می باشد. به گفته بخش سلامت زنان، این خونریزی می تواند به ایجاد بافت اسکار یا جای زخم، انسداد لوله های فالوپ و مشکلات روده ای منجر شود.

با اینکه بسیاری از زنان در دوران قاعدگی خود مقداری درد را تجربه می کنند اما زنان مبتلا به آندومتریوز اغلب بیان دارند که درد قاعدگی آن ها بسیار شدید تر از معمول بوده و با گذشت زمان افزایش می یابد. در صورتی که زنان دردی مداوم را در ناحیه لگن خود داشته باشند باید به پزشک خود مراجعه کنند.

همچنین در ابتدا، برخی زنان مبتلا به آندومتریوز دردی را درست قبل از شروع قاعدگی خود تجربه می کنند اما هنگامی که بیماری پیشرفت می کند درد می تواند در وسط دوره (هنگام رها سازی تخمک) شروع شده و تا پایان چرخه قاعدگی زن ادامه پیدا کند. به گفته انجمن آندومتریوز، زنان مبتلا به این بیماری ممکن است مواردی را از جمله درد در هنگام ارتباط جنسی، خستگی، درد در هنگام دفع ادرار، تحرکات روده ای در هنگام قاعدگی یا ناراحتی گوارشی را تجربه کنند.

ناباروری و خونریزی در بین قاعدگی ها نیز نشانه آندومتریوز در زنان می باشد. به گفته موسسات ملی سلامت، برخی زنان هیچگونه علائمی را تجربه نمی کنند اما هنگامی که نمی توانند باردار شوند متوجه ابتلای خود به این بیماری می شوند.

راه های تشخیص چیست؟

تنها راه تشخیص قطعی ابتلا به آندومتریوز در زنان ،لاپاراسکوپی است. در صورتی که در حین لاپاراسکوپی پزشک بافتی اضافی از آندومتر را مشاهده کند، او می تواند برای درمان این وضعیت بافت اضافی را در همان زمان بردارد. با این حال، معمولا در ابتدا و قبل از انجام یک لاپاراسکوپی، دیگر آزمایش های پزشکی پایه انجام می شوند.

این آزمایشات شامل یک معاینه لگنی و سونوگرافی شکمی یا واژنی می شوند. در معاینه لگنی پزشک به صورت غیر مکانیکی و دستی به دنبال ناهنجاری هایی از جمله کیست ها خواهد گشت. در سونوگرافی شکمی یا واژنی با استفاده از امواج صوتی تصویری از رحم و اندام تناسلی تشکیل می شود. سونوگرافی های شکمی و واژنی نمی توانند آندومتریوز را به طور دقیق تشخیص دهند اما قادر به یافتن کیست هایی هستند که این بیماری می تواند به وجود آورد. در صورتی که از عدم وجود تمامی عوامل دیگر درد لگنی اطمینان حاصل شود، پزشک می تواند درمان این بیماری را به وسیله دارو یا جراحی شروع کند.

 

درمان آندومتریوز

عوارض آندومتریوز چیست؟

بزرگترین عارضه آندومتریوز در زنان مشکلات باوروی می باشد. نزدیک به یک سوم زنان مبتلا به آندومتریوز در باردار شدن دشواری هایی دارند. از آنجایی که این وضعیت می تواند موادی چسبناکی ساخته که تخمک را در نزدیکی تخمدان به دام اندازند، می تواند سبب ناباروری شود. وضعیت گفته شده پایین رفتن تخمک از لوله فالوپ را جهت لقاح با اسپرم دشوار می سازد. با این حال، این به این معنا نیست که تمامی زنان مبتلا به آندومتریوز نمی توانند باردار شوند، تنها ممکن است مقداری بیشتر طول بکشد.

آندومتریوز چگونه بر باروری طبیعی تأثیر می‌گذارد؟

با افزایش شدت آندومتریوز در زنان ،بافت زخم عادی می‌شود و شانس زایمان طبیعی کاهش می‌یابد. رابطه بسیار نزدیکی بین ناباروری و آندومتریوز در زنان وجود دارد، درحالی‌که علت آن به‌طور کامل مشخص نیست. زنان مبتلا به آندومتریوز حداقل تا زمانی که بیماریشان خفیف هست شانس متوسط برای باروری دارند درحالی‌که ممکن است برخی از آنان به دلایل نامشخصی دچار نازایی و ناباروری شوند. در موارد متوسط تا شدید نیز شانس باروری طبیعی بسیار کاسته می‌شود و این به علت گیر افتادن تخمک و عدم حرکت در لوله فالوپ به دلیل بافت اضافه است.

درمان آندومتریوز

آیا مصرف دارو می‌تواند در باروری مؤثر باشد؟

عواملی وجود دارند که در تعیین درمان آندومتریوز در زنان نقش دارند که از جمله آن ها می توان به سن، شدت علائم و تمایل او به باردار شدن اشاره کرد.

مصرف دارو تأثیر چندانی در باروری ندارد اما برداشتن کیست، جای زخم و غدد کوچک از طریق عمل جراحی می‌تواند موجب افزایش شانس باروری شود. این دسته از درمان‌های تکمیلی می‌تواند در برخی افراد اثربخش باشد و این موضوع در افراد مختلف، متفاوت بوده و هیچ پشتوانه علمی نیز ندارد.

در زنانی که قصد باردار شدن را ندارند، قرص های ضد بارداری معمولا اولین قدم در درمان هستند. در زنانی که تمایل به بارداری دارند، فرایند درمان می تواند شامل مصرف آگونیست هورمون آزاد کننده گونادوتروپین شود. این دارو آزاد سازی تخمک را  متوقف می کند. این درمان معمولا هر 6 ماه یک بار توصیه می شود و هنگامی باردار شدن امکان پذیر می شود که درمان متوقف شده باشد. برای زنانی که علائم آن ها به وسیله دارو برطرف نمی شود، گزینه دیگر درمانی جراحی می باشد.

درمان آندومتریوز برای بهبود باروری چگونه است؟

گزینه‌های درمانی متفاوتی برای زنان مبتلا به آندومتریوز وجود دارد که انتخاب روش مناسب بسته به‌شدت آندومتریوز، سن، مدت ناباروری و برخی عوامل تأثیرگذار دیگر تعیین می‌شود. از این انتخاب روش درمانی مناسب برای فرد توسط پزشک تعیین می‌گردد.

آیا در صورت بارداری فرد، آندومتریوز می‌تواند بر بارداری وی تأثیر داشته باشد؟

آندومتریوز در زنان موجب تأخیر در بارداری می‌شود اما هنگامی‌ که فرد باردار می‌شود، هیچ‌گونه تفاوتی با بارداری طبیعی ندارد. با توجه به گزارش‌هایی که از سوی برخی زنان به‌دست‌آمده، زنان مبتلابه این مشکل ممکن است در چندماهه اول حاملگی ممکن است احساس درد داشته باشند. به‌طور کلی احساس درد ممکن است افزایش یابد اما پس از زایمان با برگشت قاعدگی این درد وجود داشته باشد.

آیا لاپاراسکوپی می تواند تاثیر کامل بر روی دردها داشته باشد؟

لاپاراسکوپی و لاپاراتومی انواع رایج جراحی هستند که برای درمان آندومتریوز استفاده می شوند. این روش ها برای برداشت بافت آندومتر نیاز دارند تا از ناحیه شکمی وارد شوند. اغلب زنان پس از جراحی مقداری رهایش در درد خود احساس می کنند اما این درد می تواند ظرف دو سال بازگردد. ممکن است، داروهای ضد بارداری و دیگر دارو ها با هدف افزایش مدت تسکین درد در کنار جراحی استفاده شوند. با این حال، در صورتی که علائم پس از این فرایند های جراحی باز گردند، آخرین گزینه باقی مانده می تواند هیسترکتومی یا برداشت کامل رحم باشد. احتمال بازگشت این بیماری پس از این فرایند پایین است.

منبع

دکتر حسین کرمی متخصص اورولوژی و ناباروری  در تهران

شما می توانید از طریق قسمت پرسش از دکتر سوالات خود را مطرح نمایید.
Rate this post

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

ثبت سوال جدید غیرفعال می‌باشد.

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم