مردانی که معمولا با مشکل واریکوسل دست و پنجه نرم می کنند ممکن است در طول زمان و گذشت یک دوره کوتاه یا بلند تغییراتی را در وضعیت بدنی خود مشاهده کنند و یا زمانی که در سایت های مختلف به دنبال ربط دادن علائم خود به بیماری خاصی هستند، دچار تناقض شده و راه به جایی پیدا نمی کنند. در این مقاله درباره ی انواع تفاوت درجه های واریکوسل و راه های تشخیص آن صحبت شده است.
بیماران واریکوسل ممکن است متوجه این موضوع نباشند که در مجموع دو نوع واریکوسل در آقایان وجود دارد که هر کدام از آن ها نیز شامل 3 درجه مختلف می شوند. در ادامه این مقاله ضمن معرفی انواع بیماری واریکوسل در آقایان ،به تفاوت درجه های واریکوسل نیز اشاره خواهیم کرد.
فهرست موضوعات
واریکوسل اولیه و ثانویه
واریکوسل اولیه زمانی اتفاق می افتد که رگ داخلی اسپرم سمت چپ و رگ کلیه در کنار هم یک ستون خونی با فشار بالا تشکیل می دهند.
این اتفاق معمولا همراه با کارکرد ضعیف یا نادرست دریچه های درون رگ ها در اکثر بیماران اتفاق می افتد. مجموع این اتفاقات باعث می شود خون نتواند از رگ های موجود در سیستم تناسلی و بیضه مردان به سیستم گردش خون بدن بازگردد و در همان جا حبس می شود.
در نتیجه این تجمع و باز ماندن خون منجر به بزرگ شدن و ورم رگ های خونی یا گسترده شدن آن ها می شود. در نتیجه واریکوسل اولیه در بیمار شکل می گیرد.
اما واریکوسل ثانویه زمانی رخ می دهد که یک جرم یا تجمع خاص در کیسه بیضه ها مانع از بازگشت خون به رگ های اسپرمی می شود.
هر دو نوع واریکوسل اولیه و ثانویه شامل سه درجه مختلفی هستند که در ادامه مقاله به تفاوت درجه های واریکوسل اشاره می کنیم.
واریکوسل گرید 1
در این درجه از بیماری واریکوسل معمولا رگ هایی که با مشکل کارکرد مواجه شده اند قابل مشاهده نیستند. پزشک متخصص این رگ ها را در یک آزمایش بدنی و زمانی که بیمار یک مانور والزاوا را انجام می دهد شناسایی می کند. مانور والزاوا در واقع یک تمرین تنفس است که از آن به عنوان ابزاری برای شناسایی رگ های مشکل ساز در بدن آقایان استفاده می شود.
واریکوسل گرید 2
واریکوسل آقایان در این درجه کماکان قابل مشاهده نیست اما در حین آزمایشی بدنی توسط پزشک قابل لمس بوده و نیازی به انجام تمرین تنفسی خاصی توسط بیمار نخواهد بود.
مطلب مرتبط: واریکوسل خفیف
واریکوسل گرید 3
در این درجه از بیماری واریکوسل در آقایان، رگ های مشکل دار در بدن آن ها به سادگی با نگاه کردن به کیسه بیضه ها قابل مشاهده هستند. دیگر نیازی به انجام آزمایش های مختلف بدنی جهت تشخیص رگ های مسدود یا ورم کرده نخواهد بود.
گذشته از این سه درجه مختلف از بیماری واریکوسل در آقایان، بر اساس نوع تاثیر رگ های مشکل دار در کیسه بیضه آقایان بر روی بدن، بیماری واریکوسل را می توان به دو نوع مختلف تقسیم کرد. تفاوت کلیدی و مهم بین درجات و حالات مختلف واریکوسل در این است که این بیماری چگونه رگ های آیلایک درونی و بیرونی را تحت تاثیر قرار می دهد.
رگ آیلایک یکی از سه رگ اصلی است که خون را از بخش لگن در بدن انسان تخلیه می کند.
مطلب مرتبط: واریکوسل گرید 3
واریکوسل های فشاری
این نوع از بیماری واریکوسل در آقایان منجر به جمع آوری رتروگرید خون از رگ اسپرم داخلی (که حاوی خون دی اکسیژنه است) می شود؛ که در نتیجه واریکوسل اتفاق می افتد.
با این حال خبری از بروز مشکل واریکوسل در رگ ایلیلایک داخلی و خارجی در این شرایط خاص نیست. این نوع از واریکوسل در آقایان معمولا در دسته واریکوسل درجه 1 قرار می گیرد، چرا که رگ های مشکل دار و ورم کرده در آن را نمی توان به سادگی با چشم و حتی لمس کردن تشخیص داد.
واریکوسل های انحرافی
این نوع از بیماری واریکوسل همراه با حبس شدید خون در رگ ها و ناحیه بیضه می شود که در نتیجه آن واریکوسل بزرگی در جاهایی که رگ های آسیب دیده وجود دارند؛ ایجاد می شود و رگ ایلیلایک درونی و خارجی نیز تحت تاثیر قرار می گیرد.
این نوع از واریکوسل معمولا در دسته واریکوسل درجه دو یا سه قرار می گیرد، چرا که رگ های ورم کرده و مشکل دار در این حالت را می توان با چشم و یا گاهی اوقات لمس کردن در آزمایش های پزشکی بر روی کیسه بیضه تشخیص داد.
درجات مختلف واریکوسلی چه تاثیری بر روی باروری فرد دارد؟
پژوهش های مختلفی در زمینه ارتباط بین اندازه واریکوسل و درجه شدت آن (درجه 1، 2 یا 3) انجام شده اند و محققان هنوز هم در حال بررسی این موضوع هستند.
همچنین برخی از پژوهش ها پیرامون تاثیرات واریکوسل بر روی ناباروری در حال پیگیری هستند. پژوهش های قبلی که به سرانجام رسیدند، ارتباط و تاثیر انواع واریکوسل و درجات آن ها بر روی ناباروری در مردان را تا حدی ثابت کرده اند که از جمله آن ها می توان به تاثیر بر روی تعداد اسپرم، حرکت آن ها و کیفیت اسپرم اشاره داشت.
طبق اطلاعات کسب شده از این پژوهش ها و آزمایش اسپرم :
- افزایش دما در کیسه بیضه ها که در نتیجه بیماری واریکوسل رخ می دهد منجر به کاهش تعداد اسپرم آقایان می شود.
- واریکوسل می تواند منجر به تولید اسپرم آسیب دیده شده و ناحیه ای در بدن را ایجاد کند که اسپرم در آنجا باقی مانده و در نتیجه حرکتی نداشته باشد. در نتیجه حرکت اسپرم های آسیب دیده در این حالت به نسبت اسپرم سالم بسیار کمتر می شود.
- در درجات بالای واریکوسل و شدت زیاد آن (واریکوسل درجه 3) کیفیت اسپرم پایین می آید.
- تفاوت اصلی در کیفیت اسپرم آقایان در سه درجه مختلف واریکوسل این است که کسانی که به واریکوسل نوع سوم دچار هستند معمولا تعداد اسپرم کمتری داشته و تحرک اسپرم آن ها نیز به نسبت سایر آقایان کمتر می شود.
روش های درمان
اگر می خواهید بدانید چگونه می توان بیماری واریکوسل را درمان کرد باید بگوییم که اتحادیه اورولوژی ایالات متحده آمریکا مراجعه به پزشک و درمان سریع واریکوسل را حتی برای کسانی که قصد بچه دار شدن ندارند توصیه می کند. این سازمان همچنین طی کردن مراحل درمانی برای کسانی که واریکوسل و رگ های ورم کرده آن ها قابل لمس است و یا پارامترهای اسپرم آن ها به نسبت سایر آقایان تغییر کرده است پیشنهاد می کند.
مطلب مرتبط: عمل واریکوسل
با این که راه های درمانی بدون جراحی نظیر آمبولیزه کردن واریکوسل وجود دارد، اما اورولوژیست ها معمولا برای درمان این بیماری به آقایان جراحی را پیشنهاد می کنند. پروسه آمبولیزه کردن واریکوسل معمولا به صورت سرپایی انجام می شود و از تشعشعات رادیولوژی در این پروسه استفاده می گردد.
این روش درمان واریکوسل آنچنان تهاجمی و پر کار نیست و نیازی به باز کردن بافت ها با تیغ جراحی را ندارند و در نتیجه دوران نقاهت پس از آن نیز کوتاه است. آمار مربوط به درمان واریکوسل به روش آمبولیزه کردن نشان می دهد؛این روش در 90 درصد آقایان جوابگو است و دیگر نیازی به جراحی سنتی واریکوسل نخواهد بود.
از روش آمبولیزه کردن واریکوسل می توان برای درمان واریکوسل های بعدی پس از عمل جراحی نیز استفاده کرد تا دیگر نیازی به عمل های جراحی ثانوی و چند باره نباشد. یک پژوهش اخیرا نشان داده است که آمبولیزه کردن در 93 درصد از کیس های مختلف بیماری که واریکوسل پس از عمل دوباره بروز پیدا کرده بود، موفق بوده است.
طبق نتایج نهایی این پژوهش، مشکل 80 درصد از افراد مورد تحقیق پس از آمبولیزه کردن به طور کلی برطرف شده است و سایر افراد نیز بهبود نسبی را به لطف آن تجربه کرده اند. آمبولیزه کردن این مزیت را برای افراد داشت که نیمی از آن ها درد زیادی را حین انجام این درمان و پس از آن تجربه نکنند و بخشی از آن ها نیز درد کمتری را به نسبت روش سنتی داشته باشند.
آن دسته از افرادی که دچار بیماری واریکوسل هستند نباید درمان آن را به تعویق بیاندازند، حتی اگر قصد بچه دار شدن را ندارند. آزمایش و تست های ساده ای در این زمینه وجود دارد که به لطف آن ها پزشک متخصص می تواند نوع و درجه واریکوسل آقایان را مشخص کند و تصمیم بگیرد از کدام روش درمانی برای واریکوسل استفاده کند.
دکتر حسین کرمی متخصص واریکوسل