آیا اگر اندازه یکی از بیضه ها از دیگری بزرگ تر باشد طبیعی است؟

نباید هیچ وقت در بیضه های خود احساس درد داشته باشید. و حتی با وجود بزرگ تر بودن یکی از بیضه ها، آن بیضه نباید شکل متفاوتی داشته باشد. اگر متوجه شدن که یکی از بیضه های تان به طور ناگهانی درد گرفته یا شکل آن شبیه به بیضه ی دیگر نیست، به پزشک مراجعه کنید.

مطلب مرتبط: بیضه درد (علت،درمان خانگی و پزشکی)

اندازه ی بیضه چپ و راست

اهمیتی ندارد که کدام بیضه بزرگتر است، بیضه ی بزرگ تر فقط یک کمی با بیضه ی دیگر اختلاف اندازه دارد، تقریبا به اندازه نصف یک قاشق چای خوری. شما نباید در هنگام نشستن، ایستادن و در حین حرکت کردن متوجه دردی شوید. همچنین شما نباید قرمزی یا تورم در بیضه ی خود داشته باشید، حتی اگر یکی از بیضه ها بزرگ تر باشد.

بیضه های شما بیشتر شبیه به تخم مرغ هستند و گرد نیستند. آن ها به طور طبیعی حاشیه صافی دارند، بدون برآمدگی و بیرون زدگی. برآمدگی های نرم یا سفت هردو طبیعی نیستند. اگر متوجه هر گونه برآمدگی روی بیضه خود شدید به پزشک مراجعه کنید.

چگونه سالم بودن بیضه های خود را تشخیص دهیم؟

یک معاینه ی بیضه منظم توسط خود فرد کمک میکند تا او یاد بگیرد بیضه چه شکلی دارد و هر گونه برآمدگی، درد، حساسیت، و تغییر در یک یا دو بیضه را تشخیص دهد.  در هنگام معاینه بیضه شما باید شل باشد و جمع نشده باشد.

مراحل زیر را دنبال کنید:

• از انگشتان و شست خود استفاده کنید تا بیضه تان را به آرامی حرکت دهید، آن را به شدت حرکت ندهید.
• تمام سطح یک بیضه را برای یافتن هرگونه برآمدگی، بیرون زدگی، تغییر در اندازه و حساسیت یا دردناکی بررسی کنید.
• پایین کیسه بیضه را برای اپیدیدم خود بررسی کنید، لوله ای که به بیضه شما متصل شده و اسپرم ها را دخیره میکند. اپیدیدم باید مثل دسته ای لوله ها باشد.
• این کار را برای بیضه ی دیگر تکرار کنید.

علت بزرگ شدن یکی از بیضه ها

عواملی که میتوانند باعث بزرگ تر شدن اندازه بیضه شوند شامل موارد زیر می باشند:

1- اپیدیدیمیت

التهاب اپیدیدیم میباشد. معمولا در اثر عفونت اتفاق می افتد. این اتفاق علامت شایع کلامدیا، یک عفونت مقاربتی، می باشد. در صورتی که هرگونه درد، سوزش ادرار، یا ترشحاتی از آلت تناسلی خود به همراه التهاب مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید.

2- هیدروسل

هیدروسل به معنی تجمع م

3- کیست اپیدیدمی

این کیست به دلیل مایع اضافی درون اپیدیدم تشکیل میشود. این کیست بی خطر است و نیازی به درمان ندارد.

4- اورکیت

اورکیت التهاب بیضه می باشد که به دلیل عفونت ایجاد می شود، یا به دلیل ویروسی که عامل اوریون است ایجاد خواهد شد. در صورتی که متوجه هرگونه درد در بیضه خود شدید به پزشک مراجعه کنید زیرا اورکیت میتواند به بیضه های شما آسیب برساند.ایع در اطراف بیضه می باشد که باعث ورم آن میشود. این تجمع مایع میتواند با گذر زمان طبیعی شود، و نیازی به درمان نداشته باشد. همچنین ممکن است نشانه ای از التهاب باشد.

5- واریکوسل

واریکوسل بزرگ شدن وریدهای درون کیسه ی بیضه ها میباشد. این مشکل میتواند باعث کاهش تعداد اسپرم ها شود، اما معمولا اگر باعث ایجاد علائمی نشود نیازی به درمان ندارد.

6- تورشن بیضه ای (پیچش بیضه)

پیچ خوردن طناب اسپرماتیک میتواند زمانی اتفاق بیوفتد که بیضه ها به دفعات زیادی بچرخد. این مشکل می تواند جریان خون بدن شما به سمت بیضه را کاهش دهد یا کاملا متوقف کند. اگر بعد از جراحی دچار درد بیضه شدید یا درد شما بعد از کاهش یافتن دوباره افزایش می یافت به پزشک مراجعه کنید. تورشن بیضه ای یکی از اورژانس های پزشکی است و نیاز به درمان فوری دارد تا بیضه نگه داشته شود.

7- سرطان بیضه

سرطان بیضه زمانی اتفاق می افتد که سلول های سرطانی درون بیضه شما تشکیل شوند. اگر هر گونه برآمدگی یا بیرون زدگی جدید در اطراف بیضه خود احساس کردید، بدون درنگ به پزشک مراجعه کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟

اگر یکی از نشانه های زیر را داشتید به پزشک مراجعه کنید:

• درد
• تورم
• قرمزی
• وجود ترشح از آلت تناسلی
• تهوع یا استفراغ
• مشکل در ادرار کردن
• درد در دیگر اندام های بدن، مثل کمر یا زیرشکم

پزشک شما یک معاینه جسمی از کیسه ی بیضه و بیضه شما خواهد داشت تا هر گونه برآمدگی، بیرون زدگی یا دیگر موارد غیرطبیعی را مشاهده کند. اگر پزشک شما به سرطان بیضه مشکوک شود، درمورد پیشینه ی خانوادگی شما خواهد پرسید تا وجود سرطان بیضه در خانواده شما را بداند.

دیگر آزمایش های ممکن برای تشخیص شامل موارد زیر هستند:

• آزمایش ادرار

پزشک شما یک نمونه ادرار را درخواست میکند تا وجود عفونت و یا بیماری های کلیوی را بررسی کند.

• آزمایش خون

پزشک شما یک نمونه خون را درخواست میکند تا تومور مارکرها (مشخص کننده های سرطان) را در خون شما مورد بررسی قرار دهد.

• سونوگرافی

پزشک از یک سونوگرافی ترنسدیوسر و ژل استفاده میکند تا بتواند درون بیضه های شما را مشاهده کند. این کار به پزشک اجازه میدهد تا جریان خون و برآمدگی های درون بیضه را بررسی کند، چیزی که میتواند نشان دهنده ی تورشن یا سرطان باشد.

• سی تی اسکن

پزشک از این وسیله برای گرفتن چندین تصویر از بیضه شما استفاده میکند تا هرگونه مورد غیرطبیعی را مشاهده کند.

این وضعیت چگونه درمان می شود؟

بیشتر اوقات درمانی لازم نیست. اما اگر شما نشانه های دیگری دارید یا یک مشکل جدی زمینه ای وجود داشته باشد، پزشک شما برای انتخاب یک درمان مناسب با شما صحبت خواهد کرد.

در اینجا به درمان هایی که معمولا برای این مشکلات استفاده می شوند میپردازیم:

• اپیدیدیمیت

اگر به کلامیدیا مبتلا شوید، پزشکتان برای شما آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد، مثل آزیترومایسین یا داکسی سیکلین. ممکن است پزشک شما با خارج کردن مایع، عفونت و تورم را التیام بخشد.

• اورکیت

اگر اورکیت به دلیل عفونت های مقاربتی ایجاد شده باشد، پزشک برای از بین بردن عفونت سفتریاکسون و آزیترومایسین برای شما تجویز خواهد کرد. شما میتوانید از ایبوبروفن (ادویل) و کمپرس سرد برای ازبین بردن درد و تورم استفاده کنید.

• تورشن بیضه ای

ممکن است پزشک شما بتواند با واردن کردن فشار به بیضه پیچ خوردگی آن را بگشاید. به این کار بازکردن دستی میگویند. معمولا برای جلوگیری از بروز تورشن مجدد لازم است که جراحی صورت بگیرد. اگر مدت زمان بین این اتفاق و درمان آن طولانی شود، احتمال خارج کردن بیضه و مرگ آن افزایش می یابد.

• سرطان بیضه

اگر بیضه ها به سلول های سرطانی آلوده شده باشند، ممکن است جراح آن را خارج کند. بعد از آن بیضه شما آزمایش میشود تا مشخص شود چه نوع سرطانی وجود داشته است. آزمایش خون میتواند مشخص کند که آیا سرطان به بیرون از بیضه ها گسترش یافته است یا خیر. رادیوتراپی طولانی مدت و شیمی درمانی می تواند به تخریب سلول های سرطانی کمک کند و از بروز مجدد سرطانی جلوگیری کند.

آیا امکان ایجاد عوارض وجود دارد؟

با درمان به موقع، اکثر مشکلات عوارضی ایجاد نمی کنند. اما اگر زمان طولانی جریان خون بیضه ها ی شما قطع شود، ممکن است بیضه ی شما خارج شود. در این موارد، ممکن است شما تعداد اسپرم کمی داشته باشید یا نابارور شوید. همچنین ممکن است بعضی از درمان های سرطان، مثل شیمی درمانی، باعث ناباروری شوند.

چشم انداز

اگر بیضه های شما متقارن نیستند نیازی به نگرانی نیست. اما اگر متوجه یک درد جدید، قرمزی، یا یک برآمدگی اطراف بیضخ شدید، هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص بدهد مشکل شما چیست. عفونت، تورشن، یا سرطان به درمان سریع نیاز دارند تا عوارضی ایجاد نکنند.

خیلی از علت های بزرگی بیضه به وسیله دارو و جراحی درمان می شوند، به خصوص اگر زود تشخیص داده شوند. اگر مشکل شما سرطان یا ناباروری تشخیص داده شد، یا بیضه ی شما بیرون آورده شد به یاد داشته باشید که تنها نیستید. خیلی از گروه های مختلف وجود دارند که به افرادی که سرطان یا ناباروری دارند کمک می کنند تا احساس کنند همچنان قدرتمند هستند و میتوانند بعد از جراحی و درمان به زندگی خود ادامه دهند.

دکتر حسین کرمی متخصص اورولوژی و ناباروری  در تهران