آیا واریکوسل خفیف ( گرید 1 )به درمان نیاز دارند؟

واریکوسل چیست؟

واریکوسل یک بیماری شایع بین مردان نابارور می باشد. از هر 100 مرد 15 نفر و از هر 100 مرد نابارور 40 نفر به بیماری واریکوسل مبتلا هستند. در انتها برخی از سوالات شایع درباره واریکوسل جواب داده شده است.

درمان واریکوسل برای ناباروری و بهبود قدرت باروری انجام می گیرد که معمولا می تواند به صورت جراحی سرپایی با بیهوشی موضعی یا بیهوشى عمومی انجام شود.

ما در بدن دو نوع  رگ داریم یکی سرخرگ ها و دیگری سیاهرگ ها. سیاهرگ ها دارای دریچه هایی هستند که به آنها دریچه لانه کبوتری گفته می شود و وظیفه آنها ممانعت از برگشت خون به عقب و هدایت سریع خون به طرف قلب می باشد.

هنگامی که دریچه های لانه کبوتری سیاهرگ ها خراب می شوند و خون برگشت نمی کند این بیماری اتفاق می افتد. به طور کلی می توان گفت واریکوسل در واقع همان واریسی شدن رگ های بیضه است.

در ادامه توصیه میکنیم این کلیپ کوتاه را از زبان دکتر کرمی متخصص اورولوژی را درباره واریکوسل مشاهده کنید.

 انواع درجه و علائم واریکوسل

همانطور که می دانید واریکوسل، به واریسی شدن رگ های بیضه و خراب شدن دریچه های لانه کبوتری می گویند. این بیماری شایع ترین علت ناباروری در مردان جوان است که از نظر بالینی به 3 گروه تقسیم می شود. این 3 کروه عبارتند از: واریکوسل خفیف، متوسط و شدید.

واریکوسل گرید 1

در این نوع بیماری رگ های واریسی قابل مشاهده نیستند و  پزشک با معاینه فیزیکی می تواند آن را تشخیص دهد.

واریکوسل گرید 2

رگ های واریسی در این گرید باز هم قابل مشاهده نیستند اما با دست گذاشتن روی بیضه می توان رگ ها را لمس کرد.

واریکوسل گرید 3

در این حالت دیگر نیاز به معاینه فیزیکی نیست و رگ ها به صورت راحتی قابل مشاهده هستند.

مطلب مرتبط: تفاوت درجه های واریکوسل

علائم واریکوسل

این بیماری می تواند بدون علامت باشد. از رایج ترین نشانه های واریکوسل درد می باشد به خصوص در افرادی که زیاد روی پای خود می ایستند.

امروزه بهترین توصیه پزشکان به جوانان معاینه بیضه ها توسط خود فرد در هنگام استحمام می باشد. چرا که هر گونه بزرگ شدن بیضه، آب آوردن بیضه، برجستگی های بیضه و از جمله واریکوسل که به صورت یک کیسه کرم مانند در بالای بیضه که با زور زدن بیشتر می شود و بهترین علامت وجود این بیماری است در همان معاینه توسط خود فرد می تواند مشخص شود.

واریکوسل خفیف

 واریکوسل شدید وقتی از دور مشاهده می کنیم مانند یک کیسه ی پر از کرم می باشد و کاملا نشان می دهد که دریچه ها خراب شده و به آن نوع 3 می گویند. واریکوسل درجه 2 این است که در معاینه ی بالینی به آن شدت نیست و رگ ها  در مقابل بیضه ی دیگر کلفت شده است و وقتی از فرد می خواهیم که بینی رو بگیرد و زور بزند درد شدیدتر می شود.

واریکوسل خفیف در معاینه ی پزشکان کاملا سالم به نظر می رسد و وقتی از او می خواهیم که بینی را بگیرد و زور بزند.  رگ ها خودشون رو نشان می دهند. اگر واریکوسل خفیف در معاینه نشان داده شد و تشخیص داده شد برای تایید آن باید از سونوگرافی رنگی استفاده کنیم. اگر فردی سونوگرافی از واریکوسل داشته باشد و آزمایش اسپرم آن خوب باشد و همچنین اگر دارای فرزند باشد، احتیاجی به درمان ندارد

آیا واریکوسل گرید 1 نیاز به جراحی دارد؟

چون باید این موضوع و در نظر بگیریم که هرچقدر واریکوسل خفیف باشد درصد موفقیت روی آزمایش اسپرم کمتر خواهد شد. و ما در کل کسانی که واریکوسل خفیف دارند و فرزند ندارند جراحی واریکوسل انجام می شود. ولی اگر آزمایش خوب بود و فرزند داشتند و فقط دچار درد می شوند نیازی به درمان جراحی نیست. چون واریکوسل شایع است و از هر 10 مرد 4 مرد واریکوسل خفیف دارند و با توجه به این موضوع واریکوسل خفیف فقط در موارد خاص باید درمان کرد.

رابطه واریکوسل و ناباروری در مردان

گمان می کنند که واریکوسل درجه حرارت بیضه ها را افزایش می دهد یا سبب افزایش جریان خون به وریدهای بیضه می شود. به نظر می رسد واریکوسل به صدمه زدن یا کشتن اسپرم ها کمک می کند. درمان واریکوسل معمولا برای بهبود باروری درمردانی است که هم واریکوسل و هم اسپرم معیوب دارند.

عدم گردش خون صحیح می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در تولید اسپرم و ناباروری در مردان شود که عبارتند از:

1- بر روی تعداد اسپرم تاثیر می گذارد.

2- در مردان تعداد اسپرم هایی که دارای شکل طبیعی نیستند نباید از مقداری بیشتر شود واریکوسل می تواند این تعداد را افزایش دهد.

3- اما بیشترین مشکلی که بیماری واریکوسل ایجاد می کند بر روی حرکت اسپرم می باشد.

مطلب مرتبط: ناباروری ناشی از واریکوسل

سوال یکی از بیماران:

پاسخ دکتر: اگر آزمايش اسپرم نرمال است عمل نمی خواهد.

درمان واریکوسل

بحث های زیادی درباره راه های درمان واریکوسل می شود. که در اینجا لازم است بدانید قطعی ترین درمان واریکوسل جراحی می باشد. درمان هایی مانند زالو درمانی پایه علمی ندارند و نمی توانند کمک کننده باشند. لازم به ذکر است نقش درمان دارویی نیز بیشتر بعد از عمل جراحی می باشد و  بیشترین تاثیری که از آن گزارش شده است حدود 5 تا 10 درصد می باشد.

عوارض عمل واریکوسل

مطلب مرتبط : عوارض واریکوسل

آیا لازم است هرکسی که واریکوسل دارد جراحی شود؟

خیر،همانطور که گفته شد تعداد زیادی از مردان دارای واریکوسل می باشند پس لزومی ندارد که تمام آنها برای درمان واریکوسل عمل شوند. جراحی فقط در مردانی انجام می شود که پزشک تشخیص دهد واریکوسل در آنها باعث مشکل در ناباروری شده است یا ممکن است در آینده برای آنها مشکلاتی ایجاد کند.

گاها از پزشکان سوال می شود که واریکوسل خفیف یا همان گرید های پایین نیز باعث ناباروری می شود که در جواب باید گفت وقتی آزمایشات اسپرم غیر طبیعی باشند و دکتر در بیمار واریکوسل را تشخیص دهد؛ دیگر فرقی بین گرید واریکوسل نمی کند و بیمار باید جراحی شود. در هر صورت به نظر می رسد مشاوره با یک پزشک مجرب بهترین کاری است که می توان کرد.

مورد دیگری که نیاز به جراحی دارد در افرادی است که در حدود سن بلوغ قرار دارند و دارای واریکوسل هستند. زیرا واریکوسل در این افراد باعث کوچک ماندن بیضه می شود. که در این صورت مراجعه به پزشک متخصص و مشاوره حتما توصیه می شود.

عمل واریکوسل برای درمان ناباروری

سه نوع روش عمل واریکوسل وجود دارد.

1- عمل باز و سنتی

در این نوع عمل برشی بر روی کشاله می زنند و رگ هایی را که واریسی اند را می بندند تا از جریان خون جلوگیری کنند.

2- عمل لاپاراسکوپی

در لاپاراسکوپی با وارد کردن سه عدد لوله باریک در شکم و تزریق گاز و عبور دوربین احشاء داخل شکم را با بزرگنمائی  مشاهده می شود و پزشک با استفاده از مانیتور جراخی را انجام می دهد.

3- عمل میکروسکوپی واریکوسل یا میکروسرجری

در طی جراحی، جراح برای تشخص ورید هایی که عملکردشان را از دست داده اند از میکروسکوپ استفاده میکند و بعد از آن ورید ها را می بندند.

فیلم جراحی میکروسرجری واریکوسل توسط دکتر کرمی

کدام روش عمل واریکوسل بهتر است؟

عمل میکروسرجری و لاپاراسکوپی دو روش ارجح در درمان واریکوسل می باشند. مزایای لاپاراسکوپی را می توان نداشتن برش دردناک روی کشاله  بیمار ، زیبایی ، مدت کوتاه عمل و کوچک نشدن بیضه دانست. از مزایای میکروسرجری می توان به احتمال پائین آسیب به شریان های بیضه، پائین بودن احتمال عود و آب آوردن بیضه اشاره کرد.

پس از جراحی انتظار چه چیزى می رود؟

درمان واریکوسل به طور معمول سرپایی انجام می شود. شما می توانید انتظار داشته باشید 4 ساعت پس از جراحی معمول واریکوسل به خانه بروید. دارو ضد درد برای چند روز پس از جراحی تجویز می شود. شما مى توانید کارهای سبکتان را 1 تا 2 روز پس از جراحی و تمام فعالیت های شدیدتان را تا یک تا دو هفته بعد از جراحی انجام دهید.

چه مدت بعد از عمل واریکوسل میتوان بچه دار شد؟

بعد از 5 یا 6 ماه انتظار می رود کیفیت و تعداد اسپرم شما بهبود یابد. البته این نکته قابل ذکر است که بهبود باروری در مردان نابارور حدود 60 درصد می باشد.

خطرات جراحی واریکوسل

1-عفونت در محل جراحی

2-ایجاد مایع در اسکروتوم (هیدروسل) که نیاز به تخلیه دارد.

3-آسیب به شریان ها یا اعصاب موجود در ناحیه ی پوبیس (شرمگاهی)

سوالات شایع درباره واریکوسل و درمان آن

– آیا واریکوسل باعث معافیت سربازی میشود؟

الف) در صورتیکه نیاز به عمل جراحی داشته باشد (جهت عمل جراحی) : شش ماه معاف موقت
ب) در صورتیکه بعداز عمل عود نماید و درجه 3 و بالاتر باشد : معاف دائم
ج) فقط در مشمولین قبل از اعزام ،عمل نشده در هر درجه ای و نیز عمل شده بدون عارضه : معاف از خدمات رزمی

– آیا واریکوسل درد دارد؟

واریکوسل می تواند هیچ علامتی نداشته باشد علی رغم اینکه انتظار می رود دردناک باشد حتما اینگونه نیست. البته در صورتی که دردی در بیضه و یا کیسه بیضه وجود دارد و یا یکی از بیضه ها بزرگتر از دیگری است و یا تورمی در کیسه بیضه وجود دارد ، احتمال واریکوسل وجود دارد. البته عمل واریکوسل برای کاهش درد بیضه توصیه نمی شود.

 – آیا عمل واریکوسل درمان قطعی است؟

خیر،حدود 50 درصد جراحی واریکوسل موثر است. درحالی که درمان دارویی حدود 5 درصد است.

چند وقت بعد از عمل واریکوسل میتوان نزدیکی کرد؟

انتظار می رود بعد از شش ماه کیفیت اسپرم افزایش پیدا کند اما دلیلی برای به تاخیر انداختن اقدام برای باروری وجود ندارد.

– آیا واریکوسل باعث سقط جنین می شود؟

واریکوسل از علل ناباروری در زنان نیست.

– آیا واریکوسل باعث کم شدن مقدار منی می شود؟

خیر، هیچ ارتباطی بین حجم مایع منی و واریکوسل نیست.

– آیا واریکوسل باعث زود انزالی یا عدم نعوظ می شود؟

خیر، ارتباطی ندارد.

دکتر حسین کرمی متخصص درمان واریکوسل و ناباروری