درد بیضه در آقایان (علت،درمان خانگی و پزشکی)

درد بیضه به احساس ناراحتی در خود بیضه ها یا کیسه ی بیضه گفته می شود. علت های درد بیضه ای، ناراحتی و تورم آن مانند بیچش بیضه ممکن است خیلی جدی بوده و به سرعت نیازمند درمان های پزشکی باشند. پیچش بیضه که یک اورژانس پزشکی است نیازمند جراحی می باشد.

علت های ایجاد درد بیضه

دلابل ایجاد بیضه درد ممکن است محتلف است. برای مثال:

– سنگ کلیه

– عفونت بیضه یا کیسه ی آن (اپیدیدیمیت حاد)

– بیماری های منتقله از راه جنسی (STDs)

– بزرگی پروستات

– التهاب یک یا هر دو بیضه به دلیل عفونت های ویروسی یا باکتریایی (اورکیت حاد)

 – تومور ها

– سرطان

– عفونت قانقاریایی

علائم درد بیضه چیست؟

• تحریک پذیری شدید بیضه
• تورم
• قرمز شدن

شما ممکن است علائم دیگری مثل موارد زیر را داشته باشید:

# تب

# استفراغ

# ادرار کردن دردناک

امکان پیشگیری از بعضی علت های خاص که سبب درد بیضه، ناراحتی و تورم آن می شوند وجود دارد. معاینه ی بیضه توسط خود فرد ممکن است به تشخیص سرطان بیضه در مراحل اولیه کمک کند.

پیش آگهی کاملا به علت زمینه ای بستگی دارد. بعضی از علت های درد بیضه پیش اگهی خوبی دارند، در صورتی که علل دیگری ممکن است باعث ناباروری و یا حتی مرگ شوند.

درد بیضه چقدر می تواند خطرناک شود؟

اگر شما درد بیضه یا کیسه ی بیضه داشته باشید، پزشک یا کادر درمانی در مرحله ی نخست به دنبال این موضوع هستند که آیا درد شما بر اثر پیچش بیضه ای است یا خیر، به این دلیل که پیچش بیضه ای به جراحی اورژانسی و پیگیری های فوری پزشکی احتیاج دارد. گرچه اطلاعاتی که در ادامه به آن می پردازیم به تمایز علائم پیچش بیضه ای و اپیدیدیمیت کمک میکند، به این دلیل که افتراق این دو حالت از هم میتواند سخت و مشکل باشد، هیچ مردی بعد از درد بیضه نباید مراجعه به پزشک و بیمارستان را به تاخیر بیندازد.

• درد پیچش بیضه ای معمولا به صورت ناگهانی اتفاق می افتد.
• دردی که در اثر عفونت بیضه یا کیسه ی بیضه با عوامل ویروسی یا باکتریایی (اپیدیدیمیت) به وجود می آید، معمولا به تدریج پدیدار می شود. در ابتدا درد ناشی از عفونت مکررا به ناحیه ای که دچار عفونت شده است محدود می شود.

در بیضه در اثر هر چیزی چند تا از علائم زیر را به همراه دارد:

• تورم، تحریک پذیری و یا قرمزی بیضه و کیسه ی بیضه
• تهوع و استفراغ
• تب
• ادرار کردن دردناک یا مشاهده ی ترشحاتی از آلت تناسلی
• درد در هنگام مقاربت
• درد در هنگام انزال
• مشاهده ی وجود خون در ادرار
• مشاهده ی وجود خون در منی

علل شایع درد، تورم و ناراحتی بیضه چه چیز هایی هستند؟

درد، ناراحتی و تورم بیضه علت های زیادی دارند، بعضی از آن ها ممکن است نیازمند جراحی فوری باشند تا بیضه ای که تحت تاثیر قرار گرفته است را حفظ کنند.

1- ضربه

ضربه به بیضه معمولا باعث ایجاد درد شدیدی می شود. ضربه ی مستقیم به کیسه ی بیضه با وجود این که خیلی دردناک است، معمولا فقط باعث یک درد موقت و گذرا می شود. بیشتر صدمات بیضه ای (85%( در اثر ضربات شدید ایجاد میشوند (صدمات ورزشی، ضربات محکم مستقیم یا فشار دادن شدید بیضه، تصادفات و یا افتادن روی بیضه ها)

– صدمات ممکن است باعث کبودی یا ورم ناحیه ای از کیسه ی بیضه یا بیضه ها شوند.

– بعضی اوقات ضربه به بیضه باعث صدمات قابل توجه و حتی نیاز به جراحی اورژانسی بیضه ها میشود.

2- پیچش بیضه

3- اپیدیدیمیت

اپیدیدیمیت اغلب به علت عفونت به وجود می آید که یکی از علت های شایع درد بیضه در افراد بالای 18 سال می باشد.گرچه ممکن است در کوکان و کهنسالان نیز به وجود بیاید.

در مردان فعال از نظر جنسی، مهم ترین علت اپیدیدیمیت عفونت های منتقله از راه جنسی مانند سوزاک و کلامیدیا هستند. همچنین افراد جوانتر و کهنسال نیز میتواند به اپیدیدیمیت مبتلا شوند که اغلب در اثر وجود نقایصی در دستگاه ادراری تناسلی آن ها است.

مطلب مرتبط: ۵ عفونت شایع مرتبط با ناباروری مردان

4- پیچ خوردگی در ضمایم بیضه

این مشکل خود محدود شونده ی بیضه، شایع ترین علت درد بیضه در نوجوانان بین 7 تا 14 سال است. ضمایم بیضه و ضمایم اپیدیدیم بافت های بدون عملکردی هستند که از زمان رشد جنینی به جا مانده اند. مانند پیچش بیضه ای، پیچ خوردن این ساختار ها نیز میتوانند سبب وقفه در جریان خون شوند که منجر به درد های مختلف بیضه میشود.

علت های نادر درد بیضه 

دیگر علت های درد بیضه با شیوع کمتر شامل موارد زیر میشوند:

# فتق مغبی (اینگوئینال)

# اورکیت

# تومور بیضه

# سنگ کلیه

مطلب مرتبط: فتق اسکروتال (کیسه ی بیضه) چیست؟

باید به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

برخی مشکلات بدون عارضه که منجر به درد بیضه می شوند، توسط متخصص داخلی یا پزشک خودتان کنترل خواهند شد. هر چند که بر اساس مشکل اصلی شما، ممکن است نیاز باشد برای کنترل مشکل اصلی به یک متخصص دیگر مراجعه کنید. این متخصص یکی از موارد زیر است:

• اورولوژ (متخصص بیماری های مجاری ادراری و تناسلی)
• جراح عمومی
• انکولوژیست (متخصص بیماری های سرطانی)

درمان خانگی درد بیضه

برای درد بیضه درمان خانگی ای وجود ندارد تا پزشک بتواند علت اصلی درد را تشخیص دهد. در واقع بعد از مواجهه با درد بیضه باید سریعا به پزشک مراجعه کرد. برای تسکین درد موقت، ممکن است داروهایی مانند ایبوبروفن و استامینوفن اثربخشی موقت و خوبی داشته باشند. در خاطر داشته باشید که نباید به کودک خود در این مواقع آسپرین بدهید چون خطر سندرم ری را افزایش میدهد.

درمان ها به علت اصلی درد وابسته هستند و میتوانند شامل موارد زیر باشند:

• داروهای ضد درد
• آنتی بیوتیک ها
• یخ درمانی
• استراحت
• وسایل حفاظت از کیسه ی بیضه
• جراحی

اگر دچار درد در بیضه یا کیسه ی بیضه شدید، تا حد امکان سریعا به پزشک یا درمانگاه مراجعه کنید.

درمان های پزشکی برای علت وقوع درد چیست؟

بر اساس علت اصلی درد، درمان های آن صورت میپذیرند:

ضربه: پس از ارزیابی دقیق، اگر هیچ آسیب جدی بیضه ای مشاهده نشود، بیشتر صدمات و ضربه ها به بیضه در خانه قابل درمان هستند و درمان آن بر طبیق موارد زیر است:

• داروهای ضد درد، داروهای ضد التهاب
• محافظ بیضه ای و بالا نگه داشتن آن
• کمپرس یخ
• استراحت

اگر صدمات بیضه ای شدیدتر و جدی باشند، مانند پاره شدن کیسه ی آن، آسیب همراه با خونریزی و نفوذ اجسام به کیسه ی بیضه، اغلب برای درمان آن ها نیاز به جراحی است.

پیچش بیضه ای: یک مشکل جدی که باید هر چه سریع تر برای جراحی آن به متخصص اورولوژی مراجعه کرد.

اپیدیدیمیت: درمان این مشکل معمولا سرپایی انجام میشود، اما در موارد پیشرفته و جدی ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان وجود داشته باشد.به طور کلی درمان شامل موارد زیر می شوند:

• آنتی بیوتیک برای 10 تا 14 روز و نوع آن نیز بسته به سابقه ی جنسی و سن فرد میتواند متفاوت و متغیر باشد.
• دارو های ضد درد شامل دارو های ضد التهاب
• محافظ های کیسه ی بیضه و بالانگه دارنده ی بیضه
• کمپرس یخ
• استراحت کردن

ندرتا ممکن است فرد مبتلا به اپیدیدیمیت به دلیل عوارض آن مانند آبسه ی بیضه، نیاز به جراحی پیدا کند. همچنین ممکن است اپیدیدیمیت های مزمن و مقاوم به درمان های بالا، نیاز به مسدود کردن اعصاب مربوطه برای کنترل درد و به ندرت نیاز به جراحی و حذف اپی دیدیم ها داشته باشند.

پیچش ضمائم بیضه: درمان این مشکل خودمحدود شونده ی بیضه در مرحله ی اول دارو های ضد درد به خصوص دارو های ضد التهاب، محافظ کیسه ی بیضه، بالانگه دارنده ی آن و کمپرس یخ هستند. درد معمولا باید بعد از یک هفته برطرف شود.

فتق مغبنی: برای درمان قطعی این مشکل نیاز به جراحی است که به طور کلی سرپایی انجام میشود. هرچند افرادی که دارای فتق جدی بوده و به این دلیل نمیتوانند به عقب برگردند، برای کنترل آن نیاز به جراحی فوری دارند.افراد دارای فتق مغبنی باید از بلند کردن اجسام سنگین بپرهیزند. همچنین برای حمایت فتق این افراد وسایل گوناگونی وجود دارند. برای اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

اورکیت: درمان اورکیت شامل مسکن ها، کمپرس یخ، محافظ بیضه و استراحت کردن است. فقط در اورکیت های باکتریایی از آنتی بیوتیک ها استفاده میشود. ندرتا عوارض جانبی اورکیت، مانند آبسه ی بیضه به وجود می آید که نیاز به جراحی دارد.

تومور بیضه: مراجعه به متخصص اورولوژی برای تشخیص قطعی و درست انواع توده های بیضه ای ضروری است. اگر بیمار سرطان بیضه داشته باشد، برای گزینه های درمانی بیشتر به متخصص بیماری های سرطانی ارجاع داده میشود.

سنگ کلیه: درمان سنگ کلیه ی بدون عوارض جانبی معمولا شامل داروهای مسکن، ضد تهوع ها و دارو های تسهیل کننده ی دفع سنگ کلیه (برای مثال تامسولوسین) است. بعضی از افراد دارای سنگ کلیه باید به متخصص اورولوژی برای خارج کردن سنگ کلیه ی خود مراجعه کنند. اگر سنگ کلیه باعث عوارض جانبی مانند عفونت شود، باید تحت مراقبت های فوری پزشکی قرار بگیرد.

چگونه از بروز درد، ناراحتی و تورم بیضه جلوگیری کنیم؟

خیلی از علت های درد بیضه ای به طور کامل قابل پیشگیری نیستند، هرچند بعضی اعمال باعث کاهش خطر ابتلا به آن ها میشوند:

• هنگام شرکت در فعالیت های ورزشی، مطمئن شوید که از محافظ بیضه برای جلوگیری از ضربه به ان استفاده میکنید.
• برای اپیدیدیم های ناشی از بیماری های منتقله از راه جنسی، استفاده از وسایلی مانند کاندوم برای ایمن کردن رابطه ی جنسی در کل خطر ابتلا به این بیماری ها را کاهش میدهد.
• واکسن اوریون از خطر ابتلا به اورکیت می کاهد.
• گرچه تومور های بیضه ای قابل پیشگیری نیستند، خود معاینه کردن منظم فرد میتواند شانس تشخیص در مراحل اولیه را افزایش دهد.

 دکتر حسین کرمی متخصص اورولوژی و ناباروری مردان در تهران