هورمون پرولاکتین بالا و بارداری

سطح بالا هورمون پرولاکتین موجب ناباروری می‌شود. هایپرپرولاکتینمیا، اصطلاحی است که به بالا بودن میزان هورمون پرولاکتین اطلاق می‌گردد. سطح بالا این هورمون در زنانی که موفق به بارداری نمی‌شوند و شیردهی ندارند باید کاهش یابد. درصورتی‌که میزان هورمون پرولاکتین در زنانی که باردار نیستند به شکل غیرعادی بالا باشد باعث ناباروری ایشان می‌گردد.

پرولاکتین چیست؟

پرولاکتین یکی از چندین هورمونی است که توسط غده هیپوفیز تولید می‌شود. این هورمون نقش‌های متفاوتی در بدن دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، تحریک تولید شیر در خانم‌ها پس از زایمان است. افزایش سطح پرولاکتین در زمان بارداری باعث آماده‌سازی غدد شیری موجود در پستان برای شیردهی می‌شود. پرولاکتین همچنین موجب آزادسازی شیر در زمان شیردهی می‌شود.

در مدت‌زمان چندماهه نخست شیردهی، سطح بالا هورمون پرولاکتین مانع تخمک‌گذاری می‌شود. ازاین‌رو دلیل عدم قاعدگی و بارداری در زمان شیردهی را می‌توان همین مهم در نظر گرفت. به‌مرورزمان اما سطح هورمون پرولاکتین کاهش‌یافته و تخمک‌گذاری دوباره آغاز می‌شود.

نابارورى‌ و پرولاکتین

سطح بالا هورمون پرولاکتین موجب ناباروری می‌شود. هایپرپرولاکتینمیا، اصطلاحی است که به بالا بودن میزان هورمون پرولاکتین اطلاق می‌گردد. سطح بالا این هورمون در زنانی که موفق به بارداری نمی‌شوند و شیردهی ندارند باید کاهش یابد. درصورتی‌که میزان هورمون پرولاکتین در زنانی که باردار نیستند به شکل غیرعادی بالا باشد باعث ناباروری ایشان می‌گردد.

ناباروری زنان

هورمون پرولاکتین به‌صورت های گوناگونی می‌تواند باعث ناباروری شود. اول اینکه پرولاکتین مانع تخمک‌گذاری می‌شود که در این صورت دوره قاعدگی متوقف می‌گردد. در برخی موارد خفیف ممکن است این هورمون باعث ایجاد اختلال در تخمک‌گذاری مانند قاعدگی منقطع‌ و عدم قاعدگی به مدت طولانی می‌شود. زنانی که چنین اختلالی را تجربه می‌کنند ممکن است دچار قاعدگی نامنظم شوند. در موارد خفیف بالا بودن میزان هورمون پرولاکتین، ممکن است چرخه قاعده به‌طور منظم باشد اما هورمون پروژسترون کافی پس از تخمک‌گذاری تولید نشود که تحت عنوان نقص مرحله لوتئالی نیز نامیده می‌شود. اختلال در میزان پروژسترون تولیدشده پس از تخمک‌گذاری عدم توانایی دیواره رحم در حفظ جنین است. زنانی که دچار چنین اختلالی هستند ممکن است در فاصله کوتاهی پس از تخمک‌گذاری، دچار قاعدگی شوند.

علائم بالا بودن سطح پرولاکتین

همان‌گونه که در بالا گفته شد، بالا بودن سطح پرولاکتین در برخی زنان مانع قاعدگی و قاعدگی‌های نامنظم می‌شود. ترشحات پستان نیز یکی دیگر از علائم بالا بودن میزان هورمون پرولاکتین است. این ترشحات به دلیل تلاش پرولاکتین برای تولید شیر در پستان است. شیر ریزش‌ یا گالاکتوری به ترشح شیری پستان، در زنانی که باردار نیستند گفته می‌شود. شیر ریزش‌ در برخی زنان به‌صورت خودبه‌خودی و در برخی دیگر با فشار دادن نوک پستان اتفاق می‌افتد.

اندازه‌گیری پرولاکتین

میزان پرولاکتین از طریق آزمایش خون قابل‌مشاهده است. به‌منظور دستیابی به نتیجه دقیق توصیه می‌شود از شب قبل از آزمایش از خوردن پرهیزکرده و در صبح برای انجام آزمایش اقدام نمایید. همچنین توصیه می‌شود از تحریک پستان و نوک آن از روز قبل خودداری نمایید.

اشتباه رایجی که اغلب پزشکان دچار آن می‌شوند، انجام آزمایش خون بلافاصله پس از آزمایش پستان است که ممکن است میزان دقیق پرولاکتین را نشان ندهد. همچنین آزمایش پرولاکتین باید قبل از زمان تخمک‌گذاری انجام شود زیرا سطح پرولاکتین به‌طور طبیعی پس از تخمک‌گذاری بالا است.

انواع مختلفی از پرولاکتین تحت عنوان ایزو فرم یا ایزو تایپ موجود است. اگرچه اندازه‌گیری میزان انواع پرولاکتین همگی در آزمایش خون نشان داده می‌شود اما مشکلات ناباروری مربوط به همه آن‌ها نمی‌شود. ازاین‌رو درصورتی‌که سطح پرولاکتین دوباره افزایش یابد، آزمایش باید به‌صورت دقیق‌تر برای بررسی ایزو فرم‌های مختلف تکرار گردد.

دلایل بالا بودن سطح پرولاکتین

  • آدنوم‌ غده هیپوفیز

در برخی افراد، گروه کوچکی از سلول‌های کیستی در غده هیپوفیز باعث افزایش ترشح هورمون پرولاکتین می‌شوند که به این نوع کیست‌ها پرولاکتینوماس یا آدنوم‌ غده هیپوفیز گفته می‌شود. علت به وجود آمدن این نوع کیست هنوز مشخص نیست. آدنوم‌ بر اساس اندازه طبقه‌بندی‌شده و توسط MRI قابل‌تشخیص است.

میکروآدنوم‌ به آدنوم‌ های کوچکی اطلاق می‌گردد که اندازه ضخامت آن‌ها کوچک‌تر از 1 سانتی‌متر است. میکروآدنوم یکی از رایج‌ترین انواع آدنوم‌ است که از طریق مصرف دارو قابل‌درمان است.

آدنوم‌ هایی که اندازه آن‌ها بیش از 1 سانتی‌متر باشد نیز ماکرو آدنوم‌ نامیده می‌شوند. درصورتی‌که ماکرو آدنوم‌ درمان نشود، بافت‌های اطراف مانند عصب بینایی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ازاین‌رو به دلیل احتمال از دست دادن بینایی نیز درمان به‌موقع آن توصیه می‌شود. درمان ماکرو آدنوم‌ ممکن است به کمک مصرف دارو باشد که در صورت عدم تأثیر آن از عمل جراحی استفاده می‌شود.

  • کم‌کاری غده‌ى تيروئيد

درصورتی‌که زنی مبتلابه کم‌کاری غده‌ى تيروئيد باشد، قسمتی از مغز به نام هیپوتالاموس هورمونی برای تحریک غده هیپوفیز ترشح می‌کند که موجب افزایش سطح پرولاکتین نیز می‌شود. درمان از طریق مکمل‌های هورمونی تیروئید صورت می‌گیرد.

  • PCOS

تخمدان پلی کیستیک اختلالی است که مانع تخمک‌گذاری و موجب نازایی می‌شود. بنا بر برخی دلایل ناشناخته میزان هورمون پرولاکتین در زنان مبتلابه PCOS بالا است.

سندرم تخمدان پلى کیستیک

  • دارو

برخی داروها موجب بالا رفتن سطح هورمون پرولاکتین می‌شوند. داروهای افسردگی ازجمله داروهایی هستند که باعث این عامل می‌گردند. برخی داروهای دیگر که موجب بالا رفتن سطح هورمون پرولاکتین می‌شوند نیز عبارت‌اند از:

  1. انواع داروهای آرام‌بخش
  2. انواع داروهاى‌ مسكن
  3. ‌ استروژن‌
  4. داروهای ضد حاملگی
  5. داروهای فشارخون
  6. داروهای حالت تهوع
  7. داروهاى ضدترشی‌ معده‌
  • استرس

استرس ازجمله عواملی است که موجب ترشح پرولاکتین و بالا رفتن سطح آن می‌شود.

درمان بالا بودن سطح پرولاکتین

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، درمان این اختلال از طریق عدم مصرف برخی داروها امکان‌پذیر است. همچنین درمان کم‌کاری‌ تيروئيد تأثیر بسزایی دارد.

دکتر حسین کرمی متخصص اورولوژی و ناباروری  در تهران

شما می توانید از طریق قسمت پرسش از دکتر سوالات خود را مطرح نمایید.
5/5 - (2 امتیاز)

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

ثبت سوال جدید غیرفعال می‌باشد.

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر نظری سه شنبه ۷ اردیبهشت ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 200 مشاهده پرسش
    سلام خسته نباشید ببخشید من نزدیک ۲ساله ازدواج کردم از اول ازدواج هم زیاد جلوگیری نداشتیم ولی متاسفانه باردار نشدم رفتم پیش دکتر گفت عفونت داری تخمدانمم خیلی ضعیفه همسرمم آزمایش اسپرم داد دکتر گفت خیلی خوبه ۷.۸ماه رفتم طب سنتی اونم گفت تخمدانم ضعیفه اخر از یکی شنیدم آمپول دوقلو سه قلو میزنن رفتم پیش دکتر گفتم تخمدانم ضعیفه چند بارم اومدم پیشتون میخوام آمپول برای بارداری بزنم اونم آمپول پی دی پرگ داد گفت اگه با این باردار نشی یه اما یی داره
    یعنی اگه بااین باردار نشم یه چیزیم هست خیلی میترسم مدام فکر اینم که باردار میشم یا نه میشه کمکم کنید؟
    ومیخواستم بپرسم الان میتونم قرص سرماخوردگی وچرک خشکن مصرف کنم
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی سه شنبه ۷ اردیبهشت ۰( 2 سال پیش)
      تحت نظر متخصص زنان باید باشید ، اگر همسرتون مشکل ناباروری داره عکس مدارکش رو بفرستید
  • تصویر کاربر عباد یکشنبه ۲۷ مرداد ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 196 مشاهده پرسش
    سلام من مردی 36 ساله ازو اسپرم هستم وپرولاکتینم بالاست ایا دلیل ازو اسپرم پرولاکتین بالاست درمان چقدر طول می کشد
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی یکشنبه ۲۷ مرداد ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام از نظر واریکوسل بررسی شده اید؟

  • تصویر کاربر م چهارشنبه ۹ آبان ۹۷( 5 سال پیش) تعداد بازدید: 196 مشاهده پرسش
    سلام خسته نباشید
    شما توی نوشته هاتون نوشتتید سیکل پریودی باید ۲۸ روزه باش
    ۱.الان کسی که ۲۱ روزه ماه بعد ۲۳ روز ایا مشکل ناباروری داره؟
    ۲.ایا کم بودن میل جنسی حتما نشانه ناباروری چون یکی از علائم کم کاری تیرویید هم هست؟
    ۳.مردی که در رابطه جنسی منی به اندازه کافی ازش خارج میشه یعنی قبلا خیلی کم بوده ولی الان وقتی رابطه داشتن خیلی فرق کرده ایا نشانه ناباوری
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی چهارشنبه ۹ آبان ۹۷( 5 سال پیش)
      اسیکل نامنظم است۲-نه۳-نه
  • تصویر کاربر احمدرییسی سه شنبه ۱۵ اسفند ۹۶( 6 سال پیش) تعداد بازدید: 210 مشاهده پرسش
    سلام خانمم تنبلی تخمدان داره 6ماهه تحده درمانه دوماه اول دوتااچ سی جی ولتروزول دکتردادماه سوم دوتاآمپول گنال ودوتااچ سی جی ولتروزول واسترادیول ماه چهارم سه تاگنال دوناف ودوتااچ سی جی ولتروزول استرادیول ودوفاستون،ماه پنجم 5تاآمپول سینال اف ودوتااچ سی جی ولتروزول واسترادیول دادوماه ششم 4تاآمپول هاش ام جی ویه هاش سی جی ولتروزول وقرص زینک واسیدفولیک که دادکه طی درمانش 5ماه اول فقط یه دونه فولیکول که ب الاتریش23بودبوده اماماه ششم سه تافولی ب اندازه دوتا21ویه 18داشته امابازم بارداری صورت نگرفت بازدن آمپولهام دردشدیدداره تاکی بایداین آمپولهارواستفاده کنه آیاداروی خاصه دیگه ای هم هست ممنون میشم ازجوابتون
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی سه شنبه ۱۵ اسفند ۹۶( 6 سال پیش)
      اگر ۱سال ایدام کنید نشود باید ای وی اف کنید
درحال دریافت اطلاعات